Όταν το εμπόρευμα παρκάρει πάνω στη ζωή μας.

Από το 4ο φύλλο της εφημερίδας μας.

Το Νοέμβριο του 2006 ο δήμος Αθηναίων ανακοίνωσε το νέο φιλόδοξο πρόγραμμά του. Το σύστημα της ελεγχόμενης στάθμευσης αυτοκινήτων. Ο σχεδιασμός ήθελε ως πρώτες γειτονιές εφαρμογής του προγράμματος το Κολωνάκι, τα Εξάρχεια, του Ψυρρή και την Πλάκα. Και λέμε ήθελε, γιατί είτε σε κάποιες γειτονιές δεν εφαρμόστηκε ποτέ εξαιτίας των αντιδράσεων των κατοίκων (Εξάρχεια), είτε σε κάποιες άλλες δεν συνέβαλε ούτε κατά το ελάχιστο στην «κυκλοφοριακή αποσυμφόρησή» τους (Κολωνάκι, Ψυρρή). Ενδεικτικό της αποτυχίας στη γειτονιά του Ψυρρή είναι ότι μέσα στο 2009 επιλέχτηκε τις Παρασκευές και τα Σάββατα ένας άλλος τρόπος για να ελέγχεται η στάθμευση: αρχικά με τα μπλόκα της δημοτικής αστυνομίας στις εισόδους της συνοικίας, απ’ όπου επιτρέπονταν η διέλευση μόνο στα μηχανοκίνητα των μόνιμων κατοίκων και στη συνέχεια με την πεζοδρόμηση συγκεκριμένων δρόμων. Σε κάθε περίπτωση, η γειτονιά παραμένει έρμαιο στα χέρια των μπράβων και των εμπόρων της διασκέδασης.

Από την 1^η Μαρτίου το πρόγραμμα πέρασε στη 2^η φάση του και επεκτάθηκε στο Γουδί, στα Ιλίσια, στην περιοχή του Μεγάρου Μουσικής και του γηπέδου του Παναθηναϊκού και στο Θησείο. Ο αναπληρωτής δήμαρχος Ακριτίδης αναφέρει ως (θετικό) απολογισμό της 1^ης φάσης τη μείωση των ρύπων των αυτοκινήτων στις περιοχές με τα παρκόμετρα έως 70%, την ελάττωση του θορύβου κατά 1 με 3 ντεσιμπέλ και το ότι, κατ’ αυτόν, οι οδηγοί που πάρκαραν επί πληρωμή γλιτώνουν κατά μέσο όρο έως και 1 χλμ. άσκοπης μετακίνησης αναζητώντας θέση στάθμευσης.

Τα σχέδια της δημοτικής αρχής, ωστόσο, δεν αγκαλιάστηκαν με αγάπη από τους κατοίκους του Θησείου. Αντίθετα, στις συγκεντρώσεις που πραγματοποιήθηκαν στην γέφυρα του Πουλόπουλου, αποφασίσανε να αγκαλιάσουν όλοι μαζί τις πινακίδες της ελεγχόμενης στάθμευσης και να τις γκρεμίσουν. Πρόβλημα για τους δημοτικούς άρχοντες, οι οποίοι αναστατώθηκαν περισσότερο όταν έφτασε στα αυτιά τους ότι οι κάτοικοι σκοπεύουν να παρέμβουν και στη συνεδρίαση του διαμερισματικού συμβουλίου στην Τριών Ιεραρχών. Αφού την αναβάλλανε μία φορά, φρόντισαν τη δεύτερη να τους καλέσουν πρωί, εργάσιμη, μήπως και αποφορτιστεί το κλίμα. Αλλά δεν… Άκουσαν τα αιτήματα των κατοίκων (να καταργηθεί πλήρως η ελεγχόμενη στάθμευση και ότι δε δέχονται ούτε άσπρη, ούτε μπλε, ούτε κίτρινη διαγράμμιση), τους ανακοίνωσαν ότι δεν μπορούν να τα δεχτούν και ο καθένας τράβηξε για το δρόμο του. Μόνο που αν αυτοί οι δρόμοι συναντηθούν ξανά κάποια στιγμή, η πλευρά των κατοίκων δεν θα έχει και τις πιο χαλαρές διαθέσεις.

Το μέτρο της ελεγχόμενης στάθμευσης ανοίγει δημόσια δύο ζητήματα που συντροφεύουν συχνά-πυκνά τις γύρες στους δρόμους αυτής της μητρόπολης. Το πρώτο αφορά τον κεντρικό ρόλο του αυτοκινήτου στην καθημερινότητά μας και το δεύτερο το πώς ολόκληρες γειτονιές μετατρέπονται σε ζώνες κυριαρχίας του εμπορεύματος και της μαζικής διασκέδασης.

Και ας αρχίσουμε από το δεύτερο το οποίο είναι άμεσο βίωμα των κατοίκων του Θησείου τα τελευταία χρόνια. Η γειτονιά έχει μετατραπεί σε ζώνη μαζικής κατανάλωσης στα αναρίθμητα μπαρ, στις καφετέριες και στα… «παραδοσιακά καφενεία». Τα πρώτα 400 μέτρα (από την πλευρά της Διονυσίου Αρεοπαγίτου) του πεζόδρομου της Ηρακλειδών είναι απροσπέλαστα για όσους δεν σκοπεύουν να συμμετάσχουν σε μία πασαρέλα επίδειξης και ωχαδερφισμού. Λίγο πιο κάτω, οι δυστυχείς που ζούνε πάνω από τα άλλα, τα «εναλλακτικά» στέκια της Ηρακλειδών, δοκιμάζουν τα νεύρα τους με τα ντεσιμπέλ. Είναι αυτά τα ντεσιμπέλ που στους απολογισμούς του Ακριτίδη δεν συνυπολογίζονται, γιατί τότε θα φανεί εάν τα ντεσιμπέλ στο Θησείο μειώνονται ή αυξάνονται, γιατί τότε θα πρέπει να μιλήσει για τις ευθύνες, τις μίζες και τις λαμογιές του άλλου αντιδημάρχου, του Παπαδάκη, υπευθύνου καταστημάτων της πόλης (και δημοτικής αστυνομίας, μην ξεχνιόμαστε!

Το σύστημα ελεγχόμενης στάθμευσης, λοιπόν, εξασφαλίζει στους επισκέπτες τις θέσεις παρκινγκ που δυσκολεύονται να βρουν κοντά στα μαγαζιά. Και στέλνει τους κατοίκους να παρκάρουν τα μηχανοκίνητά τους στην άλλη άκρη, εκεί όπου έχουν «αγοράσει» θέση (βλέπε «κάρτα στάθμευσης κατοίκων»), ακόμη κι αν υπάρχει κενή θέση κάτω από το σπίτι τους. Αλλά το έχουμε ξαναπεί, στο Θησείο δεν χωράνε οι κάτοικοι, μόνο οι καταναλωτές-ζόμπι. Και ένας έμμεσος τρόπος για να γίνει εμφανές αυτό, είναι ο νέος σχεδιασμός του δήμου. Ένας σχεδιασμός που δεν κράτησε ούτε καν τα προσχήματα: η εταιρεία που ανέλαβε το έργο, η Parkmobile Group BV, έκανε τον καταμερισμό θέσεων επισκεπτών-κατοίκων πριν ακόμα κατατεθούν όλες οι αιτήσεις για κάρτα από τους κατοίκους, ώστε να δει τον απαιτούμενο αριθμό θέσεων, με αποτέλεσμα στο τέλος να έχουν ζητηθεί θέσεις περισσότερες απ’ όσες ο δήμος και η εταιρία είχαν καθορίσει. Απ’ ότι φαίνεται οι μόνιμοι κάτοικοι Θησείου τους βγήκαν κατιτίς παραπάνω…

Η άλλη παράμετρος των παρκόμετρων είναι ο καθαρά εισπρακτικός τους χαρακτήρας. Ή θα πληρώσεις την κάρτα στάθμευσης ή θα πληρώσεις το πρόστιμο (το οποίο φρόντισαν να είναι και χαμηλό -κατά βάση είναι 23 ευρώ, σε κάποιες περιπτώσεις μπορεί να φτάσει τα 80, ενώ αν πληρωθεί τις πρώτες 10 ημέρες πέφτει στο μισό-). Έτσι τα ταμεία του δήμου θα γεμίζουν (το 75% των εσόδων του συστήματος προέρχεται από τις κλήσεις). Και η δημοτική αστυνομία, όταν δεν κυνηγάει και κακοποιεί μετανάστες και κλέβει τα εμπορεύματά τους, μετατρέπεται σε έναν φοροεισπρακτικό μηχανισμό: κόβει κλήσεις, πολλές κλήσεις. «Καθημερινά βεβαιώνονται παραβάσεις στην Υψηλάντου 536, αλλά, πέρα από το πρόστιμο, εμείς δεν μπορούμε να κάνουμε κάτι άλλο…», δηλώνει ευθαρσώς ο διευθυντής της ελεγχόμενης στάθμευσης Κρασσάς. Ζητούμενο είναι το χαράτσι, από εκεί και πέρα…

Μία από τις μπαρούφες που χρησιμοποιεί η δημοτική αρχή είναι ότι τα έσοδα που προέρχονται από τις κλήσεις θα διατεθούν για έργα στο δήμο. Ακόμη και ο πιο παρατηρητικός θα δυσκολευτεί πολύ να βρει ένα έργο της προκοπής στην Αθήνα. Ακόμη και ο πιο καλόπιστος δεν μπορεί να προσπεράσει τις έρευνες κακοδιαχείρισης των δημοτικών ταμείων. Αλλά και κάτι ακόμα. Βάσει της συμφωνίας με την Parkmobile Group BV, ο δήμος εισπράττει το 83,6% της τιμής των καρτών που διατίθενται και τα υπόλοιπα εισρέουν στα ταμεία της ιδιωτικής εταιρείας! Και εάν νομίζετε ότι πρόκειται για τίποτα ψίχουλα, ρίξτε μία ματιά στο ρεπορτάζ της εφημερίδας Ελευθεροτυπίας, σχετικά με τις αιτήσεις της εταιρίας: «…ζητάει από το δήμο να επιδείξει συνέπεια όσον αφορά τις οικονομικές υποχρεώσεις του προς αυτήν, καθώς έχει εισπράξει μόνο 53.000 ευρώ από τις 511.000 ευρώ που της οφείλονται για το 2006-2007. Διεκδικεί ακόμη διαφυγόντα κέρδη ενός εκατομμυρίου ευρώ λόγω ελλιπούς αστυνόμευσης, αλλά και λόγω καθυστέρησης επέκτασης της ελεγχόμενης στάθμευσης σε άλλες ζώνες της Αθήνας».

Συμμετέχοντας στις δύο συγκεντρώσεις των κατοίκων σχετικά με το ζήτημα της ελεγχόμενης στάθμευσης, ήταν εμφανής η απουσία συζήτησης για εκείνη την παράμετρο της ζωής στη μητρόπολη που αφορά την καθημερινή χρήση αυτοκινήτου για ψύλλου πήδημα! Το αυτοκίνητο έχει γίνει το κέντρο της ζωής μας, και συνεχίζει να καταλαμβάνει χώρο σε κάθε έκφανση της καθημερινότητας. Σε μία κορεσμένη συγκοινωνιακά πόλη, με τους ρύπους να χορεύουν πάνω από το κεφάλι μας και μέσα στους πνεύμονές μας, το αυτοκίνητο μετατρέπει τους ανθρώπους σε αγχωμένα ζόμπι, πλήρως εξαρτημένα από τους τέσσερις τροχούς. Όπου η λέξη αμάξι δε σημαίνει επίδειξη δύναμης και πλουτισμού, σημαίνει ανασφάλεια και εξάρτηση. Η συναναστροφή με τον διπλανό στα τρένα, τα λεωφορεία, τα τρόλεϊ, με το περπάτημα, αποκλείεται από τη μηχανική μεταφορά μέσω του αυτοκινήτου αυστηρά από το ένα σημείο στο άλλο (είτε αυτό πρόκειται για τον χώρο εργασίας, είτε για χώρο διασκέδασης, είτε για χώρο που θα γίνουν τα απαραίτητα ψώνια για το σπίτι).

Και είναι εξοργιστικές, πραγματικά, οι τοποθετήσεις ότι ένα από τα προβλήματα της ελεγχόμενης στάθμευσης είναι ότι δεν έχουν πού να παρκάρουν αυτοί που έχουν δύο και τρία αυτοκίνητα. Το Θησείο ασφυκτιά σαν γειτονιά από τους δεκάδες χώρους μαζικής διασκέδασης που φυτρώνουν σαν τα μανιτάρια. Ασφυκτιά από τους χιλιάδες καταναλωτές του σαββατοκύριακου που δεν αφήνουν χώρο στον κάτοικο να ζήσει σαν άνθρωπος. Ασφυκτιά και από τα εκατοντάδες αυτοκίνητα (όπως και ολόκληρη η Αθήνα) τα οποία καταλαμβάνουν τους δρόμους, τα πεζοδρόμια, τους πεζόδρομους και τις πλατείες. Ναι, το αυτοκίνητο μπορεί να αποτελεί ανάγκη αρκετές φορές, αλλά από εκεί και πέρα εύκολα μετατρέπεται σε πλεονασμό, σε εξάρτηση, σε συνήθεια, σε αλλοτρίωση. Και τα δύο και τρία αυτοκίνητα είναι πλεόνασμα, είναι κουλτούρα ζωής που κάποια στιγμή θα πρέπει να αλλάξει.

Ο αγώνας των κατοίκων του Θησείου έχει συνέχεια. Όλοι είναι επί ποδός και εξοργισμένοι. Η ανοχή απέναντι σε μία δημοτική αρχή η οποία τα τελευταία χρόνια μας αντιλαμβάνεται ωσάν πεδίο εκμετάλλευσης και ξεζουμίσματος, έχει τελειώσει. Οι γειτονιές ανήκουν σε αυτούς που τις ζουν και αυτοί θα αποφασίσουν για την τύχη τους. Όσοι θέλουν μέσω της κοροϊδίας να διατηρήσουν τα προνόμιά τους ή να χτίσουν κομματικές καριέρες πάνω στους συλλογικούς μας αγώνες ας μας κάνουν την χάρη, να πάνε μία βόλτα μέχρι τις γραμμές του ηλεκτρικού και να αυτοκτονήσουν!