Η ζωντανή μνήμη της κοινωνικής επανάστασης στην Ισπανία και της θρυλικής της οργάνωσης, της CNT.
Αποφασίσαμε να υποτιτλίσουμε το ντοκιμαντέρ Memoria Viva με αφορμή τη συμπλήρωση 84 χρόνων από το ξέσπασμα του κορυφαίου ιστορικού παραδείγματος της κοινωνικής επανάστασης στην Ισπανία. Το ντοκιμαντέρ δημιουργήθηκε το 2014 από την αναρχοσυνδικαλιστική οργάνωση CNT. Θεωρούμε το περιεχόμενο του ιδιαίτερα σημαντικό τόσο για την διάσωση της ιστορικής μνήμης σχετικά με το ισπανικό αναρχικό κίνημα και την Ισπανική Επανάσταση όσο και για τα θεωρητικά και πρακτικά ζητήματα που πραγματεύεται, τα οποία έχουν ιδιαίτερη αξία και μπορούν να μας φανούν πολύ χρήσιμα και στους αγώνες μας σήμερα.
Αφενός, το ίδιο το περιεχόμενο που πραγματεύεται, δηλαδή η ιστορία του ισπανικού αναρχικού κινήματος και η ισπανική επανάσταση συνιστούν σημαντικό λόγο για εμάς, ως αναρχικούς και αναρχικές, να καταπιαστούμε με τον υποτιτλισμό και τη διάδοση στον ελλαδικό χώρο του εν λόγω πολιτικού ντοκιμαντέρ.
Η κοινωνική επανάσταση του 1936 στην Ισπανία, δεν ήρθε ως κεραυνός εν αιθρία, αλλά ήταν το αποτέλεσμα μιας μακράς προεπαναστατικής περιόδου, κατά την οποία τα ελευθεριακά προτάγματα και οι ελευθεριακές πρακτικές ζυμώθηκαν, διαχύθηκαν και αγκαλιάστηκαν από τα κατώτερα στρώματα της ισπανικής κοινωνίας, από το ισπανικό προλεταριάτο, τους εργάτες και τους αγρότες. Τα χρόνια πριν και κατά τη διάρκεια της επανάστασης, το ελευθεριακό κίνημα είχε αναπτύξει τέτοιες δομές που του επέτρεψαν να γιγαντωθεί και πάνω από όλα να παίξει κομβικό ρόλο στη δημιουργία μιας νέας επαναστατικής κουλτούρας στη βάση της ισπανικής κοινωνίας. Οι ισχυρές αναρχικές και εργατικές οργανώσεις, η FAI και η CNT, η Ελευθεριακή Νεολαία, οι Mujeres Libres, τα ελευθεριακά αθήναια και τα ελευθεριακά σχολεία, οι γενικές απεργίες και οι συχνές εξεγερτικές απόπειρες είναι μερικές μόνο από αυτές τις δομές και τις διεργασίες, μέσα στις οποίες ζυμώθηκε η ιδέα και η πρακτική της κοινωνικής επανάστασης.
Οι επαναστατικές κατακτήσεις της 19ης Ιούλη του 1936 αντανακλούν όλη αυτή την επαναστατική προεργασία και αποτελούν τις μεγαλύτερες και πιο βαθιές επαναστατικές κατακτήσεις που έχουν επιτευχθεί ποτέ. Οι κολλεκτιβοποιήσεις των εργοστασίων και η αυτοδιαχείρησή τους από τους ίδιους του εργαζομένους, η δημιουργία αγροτικών κολλετίβων, οι κομμούνες, οι επαναστατικές πολιτοφυλακές, η κοινωνικοποίηση των αγαθών και των υπηρεσιών, η κατάργηση του χρήματος και το βίωμα του ελευθεριακού κομμουνισμού σε πολλές περιοχές, καθιστούν την ισπανική επανάσταση την κορυφαία επαναστατική στιγμή στην ιστορία, την μεγαλύτερη απόπειρα για την χειραφέτηση του ανθρώπου και την δημιουργία ενός νέου κόσμου ισότητας και αλληλεγγύης. Σε συνδυασμό με το γεγονός ότι η επανάσταση αυτή αποτελεί την μοναδική στιγμή κατά την οποία το ελευθεριακό κίνημα αποτελούσε την κυριότερη και μαζικότερη επαναστατική δύναμη, καθιστούν για εμάς την μελέτη της ισπανικής επανάστασης απόλυτα αναγκαία, καθώς μέσω αυτής μπορούμε να αντλήσουμε ιδέες και πρακτικές και, κυρίως, χρήσιμα συμπεράσματα για τον αγώνα που διεξάγουμε στο σήμερα, σε αυτή τη γωνιά του πλανήτη, ο οποίος είναι και το ζητούμενο για εμάς, καθώς δεν θεωρούμε τους εαυτούς μας γενικά και αόριστα ιστοριοδίφεις, αλλά δρώντα πολιτικά και επαναστατικά υποκείμενα.
Αφετέρου, ένας ακόμα λόγος που θεωρούμε το συγκεκριμέντο ντοκιμαντέρ εξαιρετικά χρήσιμο είναι ότι η χρονική περίοδος που καλύπτει το καθιστά μοναδικό για το κίνημα στον ελλαδικό χώρο. Ενώ υπάρχουν κάποια ντοκιμαντέρ για το συγκεκριμένο ζήτημα στα ελληνικά, τα περισσότερα αναφέρονται είτε μόνο στα προεπαναστατικά χρόνια και στην περίοδο της επανάστασης, είτε μόνο στα χρόνια που ακολούθησαν την επανάσταση. Αντίθετα, το συγκεκριμένο ντοκιμαντέρ αναφέρεται σε όλη αυτή την χρονική περίοδο, καθώς ξεκινάει με την ίδρυση της CNT το 1910, μιλάει για την προεπαναστατική και επαναστατική περίοδο, για τα χρόνια της εξορίας και της αντίστασης στο φρανκικό καθεστώς και κλείνει με την περίοδο της μετάβασης από την δικτατορία στη δημοκρατία και τη διάσπαση της CNT, στα τέλη της δεκαετίας του ’70. Φυσικά, καθώς αποτελεί παραγωγή του 2014, στην πραγματικότητα το ντοκιμαντέρ φτάνει μέχρι και της μέρες μας, προσπαθεί να σκιαγραφήσει την σημερινή πραγματικότητα και να δώσει απαντήσεις για την συνέχιση και την ενδυνάμωση του αγώνα.
Τέλος, ένας ακόμα λόγος για τον οποίο θεωρούμε σημαντικό το εν λόγω ντοκιμαντέρ είναι το γεγονός ότι μεταδίδει με ξεκάθαρο τρόπο το πνεύμα και την σημασία της στράτευσης στον αγώνα για την κοινωνική επανάσταση. Οι σύντροφοι και οι συντρόφισσες που εξιστορούν τα γεγονότα και μεταφέρουν τις εμπειρίες τους είναι κατά βάση άνθρωποι που αγωνίστηκαν στην επανάσταση, βίωσαν την ήττα και την απογοήτευση, φυλακίστηκαν, βασανίστηκαν και εξορίστηκαν, παρόλ’ αυτά δεν εγκατέλειψαν ποτέ την Ιδέα, δεν εγκατέλειψαν ποτέ τον αγώνα για την κοινωνική επανάσταση αλλά παρέμειναν (κάποιοι παραμένουν ακόμα όντας σχεδόν 100 χρονών) μέχρι τα βαθειά γεράματα στο πλευρό των καταπιεσμένων και αγωνίζονται για την δημιουργία ενός νέου κόσμου ισότητας και ελευθερίας.
Αυτό το τελευταίο σημείο είναι ιδιαίτερα σημαντικό για εμάς στο σήμερα, όπου μέσα σε πολύ αντίξοες συνθήκες καλούμαστε να πιάσουμε το νήμα από τους παλαιότερους συντρόφους και συντρόφισσες, να συνεχίσουμε και να οξύνουμε τον αγώνα για την κοινωνική επανάσταση. Προς αυτή την κατεύθυνση θεωρούμε ότι η οργάνωση, η συλλογικοποίηση, η πίστη στην υπόθεση και η στράτευσή μας στον αγώνα είναι αναγκαίες και απαραίτητες προϋποθέσεις προκειμένου να μπορέσουμε να βιώσουμε την μόνη ζωή που αξίζει αληθινά να βιωθεί, τη ζωή της ισότητας και της ελευθερίας στον κόσμο της αναρχίας και του ελευθεριακού κομμουνισμού. Αν κάτι είναι αλήθεια σχετικά με το καλοκαίρι του 1936, το σύντομο καλοκαίρι της αναρχίας όπως το αποκαλούν, αυτό είναι ότι φανέρωσε με τον πλέον ξεκάθαρο τρόπο ότι είναι δυνατό να ζήσουμε σε μια άλλη κοινωνία, σε μια κοινωνία που δεν θα έχει ανάγκη το κράτος, την αστυνομία και τους καπιταλιστές, σε μια κοινωνία που λειτουργεί χωρίς εκμετάλλευση ανθρώπου από άνθρωπο και σε αρμονία με τη φύση. Μια κοινωνία που θα οργανώνεται με βάση τις ελεύθερες κομμούνες και τις ομοσπονδίες τους, την κοινωνικοποίηση των μέσων παραγωγής και την κολλεκτιβοποίηση της Γής και των εργοστασίων. Μια κοινωνία στον πυρήνα της οποίας θα τοποθετείται το επαναστατικό πρόταγμα «από τον καθένα σύμφωνα με τις δυνατότητές του – στον καθένα σύμφωνα με τις ανάγκες του».
Η κοινωνική και ταξική χειραφέτηση, η κοινωνία των ομόσπονδων κοινοτήτων, ο κόσμος του ελευθεριακού κομμουνισμού, δεν είναι απλώς η ομορφότερη ιδέα, είναι μια πραγματικότητα που έζησε στην επαναστατημένη Ισπανία.
Αυτή την ιδέα κρατάμε στις καρδιές μας οι αναρχικοί σε όλο τον κόσμο, αυτή την πραγματικότητα κρατάμε στα χέρια μας κάθε φορά που ερχόμαστε σε σύγκρουση με τον κόσμο της εξουσίας. Τιμούμε και εμπνεόμαστε από εκείνους τους συντρόφους και τις συντρόφισσες που έγραψαν μία από τις ομορφότερες σελίδες στην ιστορία της ανθρωπότητας, στην ιστορία του αγώνα για την κοινωνική απελευθέρωση.
Ο αγώνας συνεχίζεται…
A LAS BARRICADAS!
19 Ιούλη 2020
Αυτοδιαχειριζόμενος χώρος «Επί τα Πρόσω»
Πατρέως 87, Πάτρα
Υ.Γ. Όποια συλλογικότητα, κοινωνικός/πολιτικός χώρος ενδιαφέρεται να προβάλει το συγκεκριμένο ντοκιμαντέρ μπορεί να επικοινωνήσει μαζί μας στο epitaprosw@gmail.com για να το στείλουμε. Μετά από κάποιο καιρό το ντοκιμαντέρ θα ανέβει μαζί με τους ελληνικούς υπότιτλους στο Youtube προκειμένου να υπάρχει ελεύθερη πρόσβαση σε όποιον/α θέλει.